Θερμική άνεση και ποιότητα διαβίωσης: Το κλειδί της θερμομόνωσης για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής

Η θερμομόνωση πέρα από τον βασικό της ρόλο στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης έχει στόχο και τη δημιουργία ενιαίων συνθηκών θερμικής άνεσης εντός του κτιρίου, με την ελάχιστη χρήση των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού.  

Με τον όρο θερμική άνεση εκφράζεται το πόσο άνετα αισθάνεται ένα άτομο σε ένα χώρο. Η άνεση αυτή γίνεται αντιληπτή μέσω των ματιών, της μύτης και του δέρματος. Ως θερμική άνεση ορίζεται λοιπόν η κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο δεν επιθυμεί καμιά θερμική αλλαγή του εσωτερικού περιβάλλοντος και εκφράζει ικανοποίηση με τις επικρατούσες συνθήκες.

Η θερμική άνεση καθορίζεται από τη θερμοκρασία του αέρα, το ποσοστό υγρασίας, την ταχύτητα του αέρα στο χώρο, τη διαφορά θερμοκρασίας με τα περιβάλλοντα δομικά και θερμαντικά στοιχεία (τοίχους, παράθυρα, θερμάστρες) καθώς επίσης και τη θέση τους στο χώρο. Επιπλέον επηρεάζεται από το είδος των δραστηριοτήτων εντός του χώρου, το ρουχισμό των ατόμων, και βιολογικές παραμέτρους όπως φύλο, ηλικία, συνήθειες και ψυχολογικές παραμέτρους.  

Η θερμική άνεση δεν έχει να κάνει μόνο με τις χειμερινές συνθήκες αλλά για τις συνθήκες κατά την διάρκεια όλου του χρόνου. Η αντίληψη της καλής θερμικής άνεσης επιτυγχάνεται όταν η θερμότητα που απορρίπτεται από τον άνθρωπο είναι ίση με τη θερμότητα που παράγεται ώστε η θερμοκρασία του σώματος να παραμένει σταθερή στους 37 ⁰C. Υπάρχουν δύο μηχανισμοί αυτορρύθμισης της θερμοκρασίας του οργανισμού μας και σχετίζονται με τη θερμοκρασία του χώρου:

• Σε πολύ ζεστούς χώρους όπου η θερμοκρασία αυτών των χώρων μπορεί να είναι ακόμα και μεγαλύτερη των 37 °C, η απόρριψη θερμότητας από τον οργανισμό προς το περιβάλλον με μεταφορά, αγωγή και ακτινοβολία είναι μικρότερη από αυτή που χρειάζεται για να νιώθει άνετα ο οργανισμός. Τότε ενεργοποιείται ο μηχανισμός της εφίδρωσης, δηλαδή ο οργανισμός απορρίπτει θερμότητα μέσω των υδρατμών από τους πόρους του δέρματος, και η κυκλοφορία του αίματος αυξάνεται. 
• Σε πολύ κρύους χώρους ο οργανισμός απορρίπτει περισσότερη θερμότητα από αυτή που χρειάζεται. Τότε για να μειώσει αυτή τη ροή θερμότητας προς το περιβάλλον, ο οργανισμός μειώνει την κυκλοφορία του αίματος για να μειώσει τη θερμότητα που χάνει και ενεργοποιεί το ρίγος για να αυξήσει την παραγωγή θερμότητας. 

Η επιθυμητή θερμική άνεση σε ένα χώρο ρυθμίζεται με τα συστήματα θέρμανσης, κλιματισμού και αερισμού που έχουν ως στόχο να επιτυγχάνεται η βέλτιστη θερμοκρασία και υγρασία στο χώρο. Απουσία όμως θερμομόνωσης, οι απώλειες θερμότητας μέσω των δομικών στοιχείων του κελύφους προς το περιβάλλον, έχουν ως αποτέλεσμα την απορρύθμιση της θερμικής άνεσης και τη δημιουργία περιοχών με διαφορετικές συνθήκες εντός του ίδιου χώρου (π.χ. χώρος κοντά σε ένα μη μονωμένο τοίχο σε σχέση με χώρο δίπλα από ένα θερμαντικό σώμα). 

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ένας δεύτερος παράγοντας που επιδρά στην ποιότητα διαβίωσης είναι η υγρασία που προκαλείται από την απουσία θερμομόνωση ή τις θερμογέφυρες και υδρογέφυρες, με την εμφάνιση του σημείου δρόσου στις εσωτερικές επιφάνειες των κτιρίων. 

Η υγροποίηση των υδρατμών στις εσωτερικές επιφάνειες των τοίχων λειτουργεί ευνοϊκά για την ανάπτυξη  επιβλαβών μυκήτων (μούχλας) για την υγεία των ανθρώπων. Το φαινόμενο είναι πιο έντονο σε χώρους με ψηλή υγρασία (μπάνια, κουζίνα) και χώρους όπου υπάρχει υπερκατοίκηση. 

Θα μπορούσαμε λοιπόν εν κατακλείδι να συμπεράνουμε ότι αφενός η ικανοποίηση της θερμικής άνεσης είναι μία συνθήκη για την επίτευξη θερμικής ευεξίας και υψηλής ποιότητας διαβίωσης των διαμενόντων κι αφετέρου η θερμική άνεση των ενοίκων είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς όταν αυτή δεν υφίσταται οδηγούμαστε σε υπερκατανάλωση ενέργειας είτε για την θέρμανση είτε για την ψύξη του χώρου.