FIBRANinside: Allianz tower
23/08/2017
Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον ή — Εξοικονομώ Κατ’ Ουσίαν; —
25/08/2017
Η περίπτωση της ταχείας εξάπλωσης της φωτιάς στον πύργο Γκρένφελ του Λονδίνου που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 80 ανθρώπους ανέδειξε τους προβληματισμούς για την επιλογή μονωτικών υλικών σε πολυόροφα κτήρια. Η Fibran είναι μια από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές εταιρείες που παράγει όλα τα είδη μονωτικών όλων στα εργοστάσιά της, οπότε δεν έχει κανένα λόγο να υπερθεματίσει ή να υποβαθμίσει ένα υλικό. Όλα τα υλικά είναι κατάλληλα για συγκεκριμένες χρήσεις. Συνεπώς, δεν φταίει ποτέ ένα υλικό, φταίει ο χρήστης που το επέλεξε για λάθος χρήση.
Ποια είναι όμως τα συμπεράσματα, όμως, που εξάγονται βάσει των αναφορών της αστυνομίας, της πυροσβεστικής, του Μητροπολιτικού Δήμου του Λονδίνου αλλά και των προμηθευτριών εταιρειών δομικών & μονωτικών υλικών;
Ι) Ιδιαιτερότητες της φωτιάς; παράβλεψη κανονισμών; ή λάθος επιλογή υλικών;
Η φωτιά στο στον πύργο Γκρένφελ δεν είχε καμιά ιδιαιτερότητα. Σε όλες τις περιπτώσεις πυρκαγιάς που η φωτιά ξεκινά από το εσωτερικό του κτηρίου, οι φλόγες της κινούνται από μέσα προς τα έξω, σπάνε τα παράθυρα και προσβάλουν την εξωτερική επιφάνεια του τοίχου.
Ο πυρομηχανικός Graham Fieldhouse δήλωσε στο BBC London:
«Χρειάστηκαν μόνο 15 λεπτά για την εξάπλωση της φωτιάς εξωτερικά σε ολόκληρο το κτίριο, λόγω λανθασμένων υλικών επένδυσης όπως και στο Lakanal House το 2009.
Η φωτιά στα υλικά πίσω από τη μεταλλική εξωτερική επένδυση απλώθηκε γρήγορα στην όψη του κτιρίου. Μια τέτοια καταστροφή ήταν αναπόφευκτη, ήταν απλώς θέμα χρόνου. Τα υλικά που τοποθετούνται πίσω από τις επενδύσεις πρέπει να είναι από άκαυστο υλικό».
Επιπλέον, τόσο η προμηθεύτρια εταιρεία μονωτικών υλικών που είχε εμπλοκή στο κτήριο, όσο και οι μεγαλύτεροι διεθνείς οίκοι παραγωγής μονωτικών υλικών με έγγραφη αναφορά τους στον Τύπο, ανακοίνωσαν την διακοπή προμηθειών εύφλεκτων μονωτικών υλικών σε πύργους, πολυώροφα και δημόσια κτήρια.
II) Όλα τα Σύνθετα Συστήματα Εξωτερικής Θερμομόνωσης (με άκαυστα ή εύφλεκτα μονωτικά υλικά), έχουν την ίδια συμπεριφορά στη φωτιά;
Εάν όλα τα Σύνθετα Συστήματα Εξωτερικής Θερμομόνωσης (ΣΣΕΘ ή ETICS) είχαν την ίδια λίγο πολύ ανταπόκριση στη φωτιά, τότε δεν θα υπήρχαν τόσες πολλές κατηγορίες για την ακαυστότητα ή την αναφλεξιμότητας των υλικών. Τα πιστοποιημένα συστήματα ETICS δεν έχουν όλα τον ίδιο βαθμό πυροπροστασίας. Είναι άτοπο να εξομοιώνονται οι χαμηλότερες κατηγορίες καυστών συστημάτων Β και C με τις υψηλές κατηγορίες άκαυστων συστημάτων Α1 και Α2 !
Διευκρινίζουμε ότι τα θερμομονωτικά υλικά και τα συστήματα μόνωσης, σύμφωνα με τα Διεθνή και Ευρωπαϊκά Πρότυπα για τη συμπεριφορά τους στη φωτιά (EN 13501-1), κατατάσσονται στις εξής κύριες κατηγορίες:
– A1 : άκαυστα υλικά (π.χ. Πετροβάμβακα)
– A2 : σχεδόν άκαυστα υλικά (π.χ. ETICS Πετροβάμβακα με οργανικό επίχρισμα)
– Β : καυστά υλικά που καίγονται αλλά αναφλέγονται δύσκολα (π.χ. ETICS με αφρώδες μονωτικό με άκαυστο επίχρισμα)
– C : καυστά υλικά υποδεέστερα των Β (π.χ. ETICS με αφρώδες μονωτικό με οργανικό επίχρισμα)
– D : καυστά υλικά υποδεέστερα των C
– E : καυστά υλικά που αναφλέγονται εύκολα (π.χ. αφρώδες μονωτικό με πρόσθετο επιβραδυντή φωτιάς)
– F : εύφλεκτα υλικά (π.χ. αφρώδες μονωτικό χωρίς επιβραδυντή φωτιάς)
III) Ακατάλληλο σύστημα θερμομόνωσης; ή ακατάλληλο μονωτικό υλικό;
Το μονωτικό αυτό ΑΝΕΦΛΕΓΗ και ΚΑΗΚΕ πλήρως ή μερικώς, εκλύοντας τοξικούς καπνούς και αναθυμιάσεις, όπως υδροκυάνιο και μονοξείδιο του άνθρακα. Τα αλουμινόφυλλα του μονωτικού αποκολλήθηκαν ή έλιωσαν στις υψηλές θερμοκρασίες και στη μεγάλη πίεση των καυσαερίων, αποκαλύπτοντας και παραδίδονταςστη φωτιά το καυστό υλικό. Ένα μέρος του μονωτικού σε μερικές πλάκες διασώθηκε γιατί ήταν σε επαφή με το τοίχο, ενώ το λεπτό πάνελ αλουμινίου εξαφανίστηκε γιατί ήταν εκτεθειμένο στις φλόγες και από τις δύο πλευρές του. Οι πολλές φλόγες και οι καπνοί ήταν προϊόν της καύσης του μονωτικού, πάχους 100-150 mm με μεγάλο πυροθερμικό φορτίο και λιγότερο του πυρήνα του πάνελ που ήταν πάχους μόλις 3 mm ή του χρώματος πάχους ολίγων μικρόν.
Οι κανονισμοί φυσικά σε ψηλά κτήρια απαιτούν άκαυστο μονωτικό κατηγορίας Α1 ή Α2. Γι’ αυτό ο κατασκευαστής του δήλωσε ήδη ότι ‘σταματά άμεσα’ την προμήθεια του Celotex RS5000 για εξωτερική μόνωση σε πολυώροφα κτήρια ύψους άνω των 18 μέτρων, ακόμη και στα τρέχοντα έργα.
γ) Το διάκενο αέρα βοηθάει με τον αερισμό να μη γίνεται συμπύκνωση υδρατμών στους εξωτερικούς τοίχους, αλλά επειδή ήταν ανάμεσα σε καυστά υλικά, βοήθησε και στη διάδοση της πυρκαγιάς με το “φαινόμενο της καμινάδας”.
Εάν με αυτό το δύσφλεκτο μονωτικό υλικό κατηγορίας B, τεράστιες φλόγες και καπνοί εξαπλώθηκαν σε όλες τις όψεις του κτηρίου σε λιγότερο από 15 λεπτά, δεν μπορούμε να φανταστούμε τι θα γινόταν, εάν το μονωτικό ήταν πιο εύφλεκτο, όπως τα συνήθη αφρώδη μονωτικά υλικά.
Το σύστημα της αεριζόμενης πρόσοψης στο Grenfell Tower, όπως και σε πολλά άλλα κτήρια, είναι πολύ σωστό και απολύτως ασφαλές, αρκεί τα υλικά του να είναι άκαυστα, όπως π.χ. η γνωστή μας ορθομαρμάρωση με θερμομόνωση πετροβάμβακα.
Πρόσφατη περίπτωση αεριζόμενης πρόσοψης με άκαυστα υλικά στη Μόσχα:
Στον αντίποδα του Grenfell Tower, πολύ πρόσφατα στις 18.07.2017, σε κτίριο 27 ορόφων στο κέντρο της Μόσχας, που βρισκόταν στο στάδιο της ανακατασκευής προκειμένου να γίνει ξενοδοχείο, ξέσπασε μεγάλη φωτιά στον 7ο όροφο. Οι δεκάδες εργάτες απομακρύνθηκαν σώοι χωρίς να τραυματιστεί κανείς και η πυρκαγιά τέθηκε υπό έλεγχο μέσα σε 30’ λεπτά. Οι όψεις του είχαν μονωθεί εξωτερικά με άκαυστο πετροβάμβακα κατηγορίας Α1!
Αλλά ακόμη και αν το σύστημα μόνωσης δεν ήταν αεριζόμενη πρόσοψη, αλλά θερμοπρόσοψη με αφρώδες μονωτικό (αυτοσβενύμενο ή μη) με λεπτό επίχρισμα, θα είχαμε ακριβώς τα ίδια τραγικά αποτελέσματα.
Σε πραγματική φωτιά τα συστήματα θερμοπρόσοψης με αφρώδη υλικά κατηγορίας Β, χάνουν γρήγορα το λεπτό επίχρισμά τους. Το μονωτικό λιώνει γρήγορα, δημιουργεί εύφλεκτα αέρια τα οποία εύκολα αναφλέγονται και στάζει φλεγόμενο. Μετά την ανάφλεξη, η καύση συνεχίζεται γρήγορα με φλόγες και πυκνούς καπνούς σε όλη την επιφάνεια, ώσπου να καταναλωθεί όλο το υλικό. Απόδειξη, τα πολλά παρόμοια περιστατικά πυρκαγιάς και οι δοκιμές που έχουν γίνει σε πραγματικές συνθήκες φωτιάς μεγάλης κλίμακας.
IV) Τα θερμομονωτικά υλικά στην εξωτερική θερμομόνωση μπορεί να είναι καυστά; ή πρέπει να είναι άκαυστα;
Σε περίπτωση πυρκαγιάς η θερμοπρόσοψη με εύφλεκτο αφρώδες μονωτικό (κατηγορία Ε, σημείο μάλθωσης 75 οC), δεν είναι ασφαλής, γιατί το μονωτικό αρχικά λιώνει γρήγορα, ο λεπτός δύσφλεκτος ή άκαυστος σοβάς υποχωρεί, αποκαλύπτοντας και παραδίδοντας το εύφλεκτο μονωτικό στις φλόγες που εξαπλώνονται ταχύτατα μαζί με πολλούς τοξικούς καπνούς σε ολόκληρο το κτήριο.
Ο δείκτης ή χρόνος πυραντίστασης μιας κατασκευής (π.χ. REI 30′ ή REI 60 ‘ή REI 120’ ενός τοίχου ή δαπέδου ή πόρτας ή αεραγωγού κ.λπ.), καθορίζεται από την καπνοστεγανότητα, τη μηχανική αντοχή και τη θερμομόνωσή της, όταν εκτεθεί στη φωτιά. Τα υλικά σε τέτοιες κατασκευές πρέπει να είναι άκαυστα και σε καμία περίπτωση εύφλεκτα.
Ο χρόνος πυραντίστασης μιας θερμοπρόσοψης με εύφλεκτο μονωτικό υλικό είναι μηδενικός.
Με την εφαρμογή των ενεργειακά αναγκαίων συστημάτων εξωτερικής θερμομόνωσης (θερμοπρόσοψη ή αεριζόμενη πρόσοψη), η εξωτερική πυροπροστασία των τοίχων θα πρέπει να παραμείνει πλήρης και όχι να υποβαθμίζεται. Για το σοβαρό αυτό λόγο το σύστημα θερμομόνωσης, αλλά και το θερμομονωτικό υλικό και πρέπει να είναι άκαυστο κατηγορίας Α1 ή Α2.
Τα θερμομονωτικά υλικά που χαρακτηρίζονται άκαυστα Euroclass Α1, δεν καίγονται, δεν βγάζουν φλόγες ούτε καπνούς, ούτε φυσικά μεταδίδουν τη φωτιά, αλλά μόνο λιώνουν σε πάρα πολύ ψηλές θερμοκρασίες πάνω από 1.500 οC.
Φυσικά υπάρχουν και άκαυστα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης.
Για παράδειγμα η θερμοπρόσοψη με πετροβάμβακα (κατηγορία Α1, σημείο μάλθωσης πάνω από 1000 ο C) και με ανόργανο ή και οργανικό επίχρισμα, πέραν της άριστης θερμομόνωσης, της ηχομόνωσης και της διαπνοής του τοίχου, είναι μια άκαυστη επένδυση του τοίχου, κατηγορίας Α2 και δεν έχει καμία σχέση με τη θερμοπρόσοψη με συνήθη αφρώδη μονωτικά υλικά, είτε αυτά είναι αυτοσβενύμενα, είτε όχι.
Στο όνομα της ενεργειακής αναβάθμισης, δεν επιτρέπεται να υποβαθμίζεται η πυρασφάλεια των κτηρίων. Ελπίζουμε για ένα τόσο σοβαρό θέμα προστασίας δημοσίου συμφέροντος, μετά και από το τραγικό συμβάν στο Grenfell Tower, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς θα δείξουν εγκαίρως την απαραίτητη υπευθυνότητα.
Δεν παίζουμε με τη φωτιά …
