H Εξωτερική Θερμομόνωση στη Γερμανία

Νέα προϊόντα κοπής xps, eps & geo
22/10/2019
Η FIBRAN στην XENIA
08/11/2019
Νέα προϊόντα κοπής xps, eps & geo
22/10/2019
Η FIBRAN στην XENIA
08/11/2019

H Εξωτερική Θερμομόνωση στη Γερμανία

Στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας κατά τις δεκαετίες 1950 έως 1960 οι οικιστικές ανάγκες ήταν επειγόντως τόσο μεγάλες που κατά την κατασκευή ενός σπιτιού το πρώτο μέλημα δεν ήταν η εξοικονόμηση της ενέργειας. Κατά την πετρελαϊκή κρίση του 1973 – 1974 ο κατασκευαστικός κλάδος συνειδητοποίησε ότι η ενέργεια που καταναλώνουν τα κτίρια κοστίζει χρήματα και δεν θα πρέπει να την χάνουμε απερίσκεπτα. Έτσι δημιουργήθηκαν νέες, εκπληκτικές προκλήσεις οι οποίες στη συνέχεια οδήγησαν σε μια σημαντική ανακάλυψη: Τα σύνθετα συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης, τα λεγόμενα ETICS.

Στις γερμανόφωνες χώρες το 1977 εισήχθη το πρώτο διάταγμα θερμικής μόνωσης, προκάτοχος του πρώτου διατάγματος εξοικονόμησης ενέργειας ( EnEV ), το οποίο τέθηκε σε ισχύ το 2002 . Η μόνωση του κελύφους του κτιρίου κατέστη νομικά δεσμευτική για τα νέα κτίρια και οι ενεργειακές απαιτήσεις αυξήθηκαν με κάθε τροποποίηση του EnEV. Βασιζόμενη στη νέα συνειδητοποίηση του ενεργειακού κόστους και στην αλλαγή της νομοθεσίας, η αγορά μόνωσης προσόψεων αυξήθηκε ραγδαία από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’70.

Σε περισσότερο από το 80% των συστημάτων ETICS που είναι εγκατεστημένα στη Γερμανία, τα αφρώδη μονωτικά χαμηλής κλάσης αντίδρασης στη φωτιά όπως π.χ διογκωμένη πολυστερίνη είναι τα κύρια μονωτικά υλικά.  Η κυριαρχία τους στην πρόσοψη σχετίζεται με τη χαμηλή τιμή τους σε αναλογία με το μεγάλο απαιτητό πάχος, τη σταθερότητα των υλικών, την ανθεκτικότητά τους στο νερό (για την εξηλασμένη πολυστερίνη), το βάρος τους και την εύκολη χρήση τους. Ιδιότητες που είναι επωφελείς για χρήση στην πρόσοψη των κτιρίων. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70, τα αφρώδη πλαστικά είχαν ένα εικονικό μονοπώλιο στην αγορά του ETICS. Μόλις το 1975 το πρώτο σύστημα ορυκτοβάμβακα(1), ήρθε στην αγορά ως μόνωση δαπέδου.

Σταθμός στον κατασκευαστικό κλάδο της Γερμανίας ήταν η 11η Απριλίου 1996 όπου ξέσπασε η μεγαλύτερη πυρκαγιά στο εσωτερικό του τερματικού σταθμού επιβατών του Διεθνούς Αερολιμένα της πρωτεύουσας της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας, στο Dusseldorf με αποτέλεσμα 17 άτομα να χάσουν τη ζωή τους και περίπου 88 να τραυματιστούν. Κατά τη διάρκεια συγκολλήσεων πήρε φωτιά μια ενδιάμεση στέγη. Οι πλάκες αφρωδών πλαστικών που είχαν τοποθετηθεί εξέπεμψαν έναν θανατηφόρο μαύρο καπνό. Περίπου 1.000 πυροσβέστες συμμετείχαν στην κατάσβεση της φωτιάς, γεγονός που αποτελεί τη μεγαλύτερη κινητοποίηση πυροσβεστικών δυνάμεων στην ιστορία της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας.

(1) Με το όνομα ορυκτοβάμβακας αποκαλούνται ινώδη μονωτικά υλικά κοινό χαρακτηριστικό των οποίων είναι η ανόργανη σύσταση των ινών τους και η ακαυστότητα που προκύπτει ως αποτέλεσμα αυτής της σύστασης. Ο όρος «ορυκτοβάμβακας» χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία για την περιγραφή ανόργανων ινωδών μονωτικών υλικών. Ανάμεσα στα υλικά που αποκαλούνται ορυκτοβάμβακες βρίσκονται ο πετροβάμβακας, ο υαλοβάμβακας καθώς και άλλα υλικά. Τα υλικά αυτά χαρακτηρίζονται σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση Euroclass αντίδρασης στη φωτιά ως άκαυστα κατηγορίας Α1.

Έτσι η θέσπιση αυστηρότερων κανονισμών πυροπροστασίας στον κτιριακό τομέα σε συνδυασμό με τους αρκετά καλούς συντελεστές θερμομόνωσης των ινωδών θερμομονωτικών υλικών και τα πολλαπλά πλεονεκτήματα τους οδήγησαν στην ολοένα και αυξανόμενη χρήση του πετροβάμβακα σαν κύριο θερμομονωτικό υλικό των συστημάτων ETICS.

Μια διαπίστωση που και προσωπικά ο ίδιος έχω κάνει αφού δραστηριοποιούμαι τα τελευταία δύο χρόνια στην περιοχή της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας. Τα πολλαπλά οφέλη από τη χρήση του πετροβάμβακα για εξωτερική θερμομόνωση (ηχομόνωση, μεγάλο συντελεστή διαπνοής, καλό συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας), με κύριο όμως πλεονέκτημα την πυροπροστασία τον καθιστούν ως το πλέον ευρέως χρησιμοποιούμενο θερμομονωτικό υλικό. Στο μεγαλύτερο ποσοστό των κατασκευών ETICS συστημάτων που πραγματοποιήσαμε στο διάστημα της δραστηριοποίησης μας χρησιμοποιήσαμε πετροβάμβακα πλεκτής ίνας πυκνότητας από 90 έως 120 Kgr/m3 προκονιασμένο και στις 2 του πλευρές σε πάχη από 14 cm έως 25 cm. Αξίζει να σημειωθεί όμως πως λόγω των εξαιρετικών αντοχών της εξηλασμένης πολυστερίνης στην υγρασία και των υψηλών μηχανικών αντοχών της καθίσταται αναντικατάστατη στην ζώνη στεγανοποίησης του συστήματος ETICS. Εναλλακτικά αντί της εξηλασμένης πολυστερίνης μπορούσαμε να τοποθετήσουμε διογκωμένη πολυστερίνη FIBRANeps  300 (αντοχή σε συμπίεση 300 kpa).

Φυσικά η πολυστερίνη και κυρίως η γραφιτούχα διογκωμένη δεν έχει καταργηθεί από τον κατασκευαστικό κλάδο. Η τιμή της, η ευκολία στην τοποθέτηση, το βάρος της και η σταθερότητα του υλικού την καθιστούν ακόμα ανταγωνιστική. Όμως ανάλογα με το ύψος του κτιρίου που πρόκειται να μονωθεί με σύστημα ETICS και την κατηγορία κτιρίων, οι κανονισμοί οικοδόμησης των ομοσπονδιακών κρατών ορίζουν τις ελάχιστες απαιτήσεις των κατηγοριών οικοδομικών υλικών σύμφωνα με το DIN 4102-1 .

Εάν εφαρμόζεται σύνθετο σύστημα θερμομόνωσης με εύφλεκτα υλικά σύμφωνα με το DIN 4102-B1, πρέπει να δημιουργηθεί πρόσθετη πυροπροστασία. Συνήθως αυτή η πυροπροστασία, που είναι υποχρεωτική πλέον, πραγματοποιείται με τη βοήθεια πετροβάμβακα που τοποθετείται σε συγκεκριμένα σημεία του συστήματος ETICS. Τοποθετείται ουσιαστικά περιμετρικά του κτιρίου μια ράβδος από πετροβάμβακα σε πλάτος τουλάχιστον 20 cm σε πολύ συγκεκριμένες θέσεις ανάλογα με το ύψος και τη χρήση του κτιρίου. Οι λεγόμενες ζώνες πυροπροστασίας ξεκινάνε από την κάτω επιφάνεια του συστήματος ETICS – το πολύ 90 cm πάνω από το επίπεδο του εδάφους. Έπειτα τοποθετείται η δεύτερη ζώνη πυροπροστασίας στο επίπεδο της οροφής του πρώτου ορόφου. Η επόμενη ζώνη θα τοποθετηθεί στο επίπεδο της οροφής του τρίτου ορόφου πάνω από το επίπεδο του εδάφους. Κατά συνέπεια, ο φραγμός πυρκαγιάς μπορεί να παραλειφθεί στον δεύτερο όροφο με την προϋπόθεση ότι η απόσταση μεταξύ της δεύτερης και της τρίτης ζώνης πυροπροστασίας δεν υπερβαίνει τα 8 μ. Αν είναι μεγαλύτερο – πράγμα που μπορεί να συμβεί σε κτίρια με πολύ μεγάλα ύψη ορόφων – τότε πρέπει να τοποθετηθεί μια επιπλέον ζώνη πυροπροστασίας. Αυτό ισχύει και αν η απόσταση μεταξύ των δύο κατώτερων ζωνών φωτιάς στο κτίριο είναι μεγαλύτερη από 3 μέτρα.

Επίσης πάνω από κάθε άνοιγμα (παράθυρο), μπορεί να εγκατασταθεί μια ζώνη πυροπροστασίας, η οποία εμποδίζει την είσοδο φωτιάς στο σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης. Στην περίπτωση των ανωτέρων παραθύρων , απαιτείται πρόσθετη κάθετη προστασία. Στον κατασκευαστικό νόμο εισήχθη η προστασία πάνω από τα ανοίγματα το 1998 – 1999 . Οι νέοι κανονισμοί ισχύουν για συστήματα εξωτερικής θερμομόνωσης με αφρώδη μονωτικά χαμηλής κλάσης αντίδρασης στη φωτιά & με πάχος μόνωσης μέχρι 300 mm. Για μεγαλύτερα πάχη μόνωσης δημιουργείται υψηλότερο φορτίο πυρκαγιάς και υπάρχουν ακόμη αυστηρότεροι κανόνες πυροπροστασίας.

Σε εθνικό επίπεδο Γερμανίας ετησίως τοποθετούνται 40 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα πλακών εξωτερικής θερμομόνωσης ενώ συνολικά έχουν τοποθετηθεί μέχρι σήμερα πάνω από 800 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα πλακών, αριθμός που αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Η εξωτερική θερμομόνωση, είναι ένα από τα εναπομείναντα αντικείμενα απασχόλησης των μηχανικών της Ελλάδος. Οι ανακαινίσεις διαμερισμάτων, με κύρια επέμβαση την ενεργειακή αναβάθμισή τους τοποθετώντας σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης και η ενασχόληση με το πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ’ οίκον» μας έχουν διδάξει τα πλεονεκτήματα και τα αποτελέσματα της εξωτερικής θερμομόνωσης.

Το ερώτημα που έχουμε να απαντήσουμε σήμερα είναι εάν θα εναρμονιστούμε με τις νέες τάσεις, με τους νέους κανονισμούς, (λαμβάνοντας φυσικά υπ΄ όψιν και το καινούργιο κανονισμό πυροπροστασίας ), εάν θα αποκτήσουμε οικολογική συνείδηση και αν θα προστατέψουμε τα κτίρια μας με τη σωστή μελέτη, τη σωστή επιλογή υλικών και το σωστό τρόπο κατασκευής ώστε οι επόμενες γενιές να έχουν να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα λιγότερο. Και η απάντηση στα ερωτήματα αυτά έρχεται μέσα από τη χρήση του πετροβάμβακα και της βιοκλιματικής Αρχιτεκτονικής.

Δημητριάδης Στέφανος, Πολιτικός Μηχανικός M.Sc

Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές ενδεικτικές φωτογραφίες από τον τρόπο κατασκευής συστήματος ETICS στην Γερμανία.

systhmaETICS1

Εφαρμογή εξωτερικής θερμομόνωσης με αρκετά μεγάλο πάχος θερμομονωτικού υλικού. Διακρίνεται η προκονιασμένη εξωτερική του πλευρά.

Εξωτερική θερμομόνωση με γραφιτούχα διογκωμένη πολυστερίνη. Διακρίνεται η ζώνη στεγανοποίησης με λευκή διογκωμένη πολυστερίνη πυκνότητας EPS 300 και οι ράβδοι πυροπροστασίας με πετροβάμβακα σε πλάτος 25 cm.

 

Εφαρμογή πυροπροστασίας κτιρίου με ράβδους πυρασφάλειας. Με κόκκινο διακρίνονται οι λωρίδες πετροβάμβακα σε πάχος μεγαλύτερο των 20 εκ για προστασία του κτιρίου από τη φωτιά.



Φωτογραφίες όψεων επενδυμένες με θερμομονωτικές πλάκες πετροβάμβακα

Ο κ. Δημητριάδης Στέφανος είναι διπλωματούχος πολιτικός μηχανικός του Δ.Π.Θ ,κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών με θεματική “Νέα υλικά και τεχνολογίες στο σχεδιασμό έργων από οπλισμένο σκυρόδεμα” στην Κατεύθυνση “Τεχνολογία Σκυροδέματος και Επισκευές Δομικών Έργων”.
Δραστηριοποιείται επαγγελματικά στο Ν.Ημαθίας διατηρώντας κέντρο δομικών υλικών ενώ συγχρόνως έχει δικό του γραφείο μελετών – κατασκευών ιδιωτικών έργων (εδώ & 12 έτη).Επίσης είναι εργολήπτης Δημοσίων Έργων & επιπλέον από το 2017 έχει ιδρύσει κατασκευαστική εταιρεία με έδρα το Wuppertal στην περιοχή της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας (Γερμανία)